همه آنچه باید در مورد طراحی بسته‌بندی بدانید! (قسمت دوم)

شکل و طرح در بسته‌بندی محصولات

سبک‌هایی که در بخش اول مطلب به آن‌ها پرداختیم، به جنبه طراحی گرافیک اشاره داشتند؛ اما شکل بسته‌بندی هم همان‌قدر مهم و به همان میزان متنوع است.
شکل بسته‌بندی محصول شما بیشتر به بودجه و لجستیک شما بستگی دارد. هرچند خود محصول نیز روی شکل اثر می‌گذارد، اما این دو مهم‌ترین الزاماتی هستند که بیشترین تاثیر را بر نتیجه نهایی دارند.
وقتی به شکل بسته‌بندی خود فکر می‌کنید، تمام زنجیره لجستیک را در نظر بگیرید. عناصر خیلی ظریف یا اشکال غیر معمول البته ظاهر خوبی دارند، اما اگر لازم باشد چنین بسته‌هایی را به مقصدی دور ارسال کنید، این موضوع ممکن است باعث ایجاد مشکلات غیرضروری شود.

یک شیوه خوب برای اتخاذ رویکرد مناسب در بسته‌بندی این است که بر اولویت‌های مشتریتان تمرکز کنید. بسته‌بندی باید از محصول مشتری حفاظت کند و همچنین حس خوبی هنگام باز کردن جعبه ایجاد کند. مشتریان شما دوست دارند غافلگیر و سرگرم شوند، اما آخرین چیزی که می‌خواهند یک بسته آسیب دیده است.
حس خوب باز کردن جعبه، در استراتژی بازاریابی شما ضروری است.
در کمال تعجب، حتی بزرگترین بازیکنان عرصه تجارت الکترونیک ممکن است اهمیت بسته‌بندی خود را فراموش کنند. «آمازون» غول خرده‌فروشی آنلاین، مشهور است که جعبه‌هایش به طرز مضحکی بزرگ‌اند. در حالی که این شرکت رشد می‌کند و سهام جدید در بازار به دست می‌آورد، عده زیادی از مشتریان در شبکه‌های اجتماعی از سلیقه وحشتناک آن‌ها برای بسته‌بندی انتقاد می‌کنند.
شکل بسته‌بندی همچنین می‌تواند غلط‌انداز باشد؛ پس باید از آشفتگی‌های احتمالی آگاه باشید. مثال مشهورش، یک ظرف آبمیوه «مینت مید» است که به طرز تاسف‌آوری طراحی مجدد شده بود. مشتریان فکر می‌کردند یک محصول تمیزکننده است و در فروشگاه‌ها هم در قفسه‌های اشتباه گذاشته می‌شد که این تاثیر منفی بر فروش داشت.
هرچند این مثال‌ها ممکن است چیز دیگری را نشان دهند، اما تغییر در طراحی بسته‌بندی می‌تواند در برند شما نیروی تازه‌ای بیافریند. قبل از اجرای ایده‌تان، حتما آن را مورد بازبینی قرار دهید.

جمع‌بندی شکل و طرح در بسته‌بندی:

• مشتریان ممکن است به طرح بسته‌بندی خاصی عادت داشته باشند. قبل از ایجاد هرگونه تغییر، تحقیق کنید

• بسته‌بندی باید با زنجیره لجستیک(حمل و نقل) شما هم‌خوانی داشته باشد

• طراحی بسته‌بندی باید با محصول شما هماهنگ باشد (فضای خالی زیادی داخل آن باقی نگذارید)

مواد در طراحی بسته‌بندی

حال برخی از متداول‌ترین و همچنین ابتکاری‌ترین مواد مورد استفاده در طراحی و ساخت بسته‌بندی را خواهید دید.

مقوای موج‌دار

مقوا از متداول‌ترین مواد بسته‌بندی است که در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد، از جمله: لوازم آرایش، غذا و رستوران‌ها، جعبه‎های اشتراک، پوشاک، زیورآلات، خدمات عمومی تجارت الکترونیک، خرده‌فروشی و بسیاری دیگر…
مقوا ماده‌ای بادوام است که از خمیر چوب تولید می‌شود. ابتدا حرارت داده می‌شود، سپس با آب مخلوط و به ورقه‌هایی تبدیل می‌شود که می‌توان آن را برش داد.
شاید کنجکاوید بدانید «موج‌دار» یعنی چه؟
مقوای موج‌دار به این معناست که ورق‌های مقوا بهم متصل می‌شوند و لایه‌هایی به نام موج ایجاد می‌کنند. این لایه‌ها ضربه‌گیر ایجاد کرده و جعبه را تقویت می‌کنند.
مقوای موج‌دار به دلیل سبکی و ماندگاری، راهکار خوبی برای حمل و نقل محصولات است. بسیاری از شرکت‌ها محصولات خود را در جعبه‌های مقوایی ارسال می‌کنند؛ از غول‌هایی مثل «نایکی» گرفته تا برندهای کوچک محلی.
مهم‌تر از آن، مقوا یک پایه عالی برای چاپ است. می‌توان آن را سفید کرد تا برای رنگ خالص آماده شود یا می‌توان طرح را مستقیم روی مقوای خام چاپ کرد.

در زیر چند نمونه جعبه مقوایی آورده شده است.

مواد بسته‌بندی تجزیه‌پذیر با پایه فیبر

مواد آلی نیز در تولید بسته‌بندی استفاده می‌شوند. بیشتر آن‌ها ترکیبات گیاهی هستند که روند افزایشی در صنعت بسته‌بندی دارند.
یک مثال خوب، کیسه‌های پلی‌اتیلن بر پایه ذرت است که ویژگی‌هایی مانند پلاستیک دارد، اما این مزیت را داراست که کاملا تجزیه‌پذیر است.
نمونه‌های دیگر برای بسته‌بندی سازگار با محیط زیست عبارتند از:

• مقوا

• کاغذ

• الیاف کنف

• الیاف ساخته شده از محصولاتی مانند گندم که برای بسته‌بندی مستحکم استفاده می‌شوند.

راهکارهای تجزیه پذیر یا قابل تبدیل به کود، به خاطر ضایعات حاصل از پلاستیک و شیشه، اهمیتی مضاعف برای بسته‌بندی پیدا کرده‌اند. هیچ یک از این دو ماده قابل تجزیه نیستند؛ به خصوص شیشه که حدود یک میلیون سال طول می‌کشد تا کامل تجزیه شود.
ضمنا مشتریان بیشتری از تاثیر مخرب بسته‌های پلاستیکی آگاه شده‌اند. مصرف‌کنندگان کم کم به برندهایی توجه نشان می‌دهند که کوشش بیشتری برای پیدا کردن روش‌های سازگار با محیط زیست به کار می‌بندند.

مواد ابتکاری برای بسته‌بندی

مبتکرانه‌ترین طراحی بسته‌بندی در قفسه‌های خواربارفروشی محله‌تان یافت نمی‌شود. چرا؟
چون محصولات تولید انبوه ترجیح می‌دهند هزینه‌ را پایین و قیمت را رقابتی نگه دارند. این یعنی امکان ابتکار کمتری دارند. بنابراین ابتکاری ترین طرح‌های بسته‌بندی، برای آینده راه‌گشایی می‌کنند.
هرچند ممکن است به کار بردن یک ماده جدید برای بسته‌بندی محصولتان وسوسه‌انگیز باشد، اما اجرای این روش‌ها نه ارزان است و نه آسان.

• در میان جالب‌ترین مواد ابتکاری برای بسته‌بندی، می‌توانید این موارد را پیدا کنید:

• تار عنکبوت

• مواد بسته‌بندی قابل خوردن

• الیاف استخراج شده از شیر فاسد

• الیاف ساخته شده از جلبک

• ساخته شده از قارچ (میسلیوم)

بسته‌بندی پلاستیکی

پلاستیک هنوز متداول‌ترین راهکار بسته‌بندی است؛ با این حال در سال‌های آینده به شدت کاهش خواهد یافت. تقریبا همه‌جا می‌توانید بسته‌بندی پلاستیکی را پیدا کنید.
به عنوان بسته‌ مواد غذایی، لوازم آرایش، لوازم الکترونیکی و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد. از بطری‌های «کوکاکولا» و شامپوها گرفته تا هدفون‌های گران‌قیمت شما، پلاستیک یک راه حل مورد اتکا در صنعت بسته‌بندی است. با دوام، مقرون به صرفه و قابل انطباق با تمام انواع محصولات است.
با وجود رواج بسیار زیاد، پلاستیک مشکلاتی ایجاد می‌کند که اکنون در سطح جهانی با آن روبه‌رو هستیم. رواج بسته‌بندی پلاستیکی، به دلیل ارزانی تولید آن است. با اینکه پلاستیک گزینه نسبتا کم‌هزینه‌ای است، به زودی در بسیاری از صنایع و کشورها ممنوع خواهد شد.
دلیل این ممنوعیت، زباله‌های پلاستیکی وحشتناکی است که هر ساله ایجاد می‌شود. به عنوان یک ماده بسته‌بندی، پلاستیک تجزیه‌پذیر نیست و بازیافت آن هنوز هم نسبتا پرهزینه است.

بسته‌بندی پلی‌اتیلن

از پلی‌اتیلن در مواردی مانند کیسه‌های پلی میلر و دیگر روش‌های بسته‌بندی بسیار سبک استفاده می‌شود.
نوعی لایه پلاستیکی با دوام و ضد آب است که برای حمل و نقل، ایده‌آل است. کیسه‌های ساخته شده از پلی اتیلن قابل چاپ نیز هستند. آن‌ها برای برندهایی که پوشاک یا متعلقات آن را می‌فروشند، می‌توانند مفید واقع شوند و به علت وزن بسیار کم، یک راه حل بسیار مقرون به صرفه است.

بسته‌بندی شیشه ای و آلومینیومی

شیشه معمولا در بسته‌بندی مواد غذایی استفاده می‌شود. اگرچه کاملا غیر قابل تجزیه‌ است، اما بازیافتش خیلی مقرون به صرفه است (برخلاف پلاستیک).
شیشه از نظر طراحی بسته‌بندی نیز محدود است. گرچه می‌توان شکل و فرم‌های مختلفی ایجاد کرد، اما غیر از لیبل برچسب متداول، گزینه دیگری برای چاپ وجود ندارد.
و در پایان، آلومینیوم هست. یک ماده بسته‌بندی بسیار سبک، که بیشتر در تولید قوطی، بطری، پاکت‌های پستی و برخی انواع بسته‌بندی مواد غذایی استفاده می‌شود.
در مورد مواد بسته‌بندی چه نکاتی آموختید؟

• اگر ویژگی‌های محصولتان اجازه می‌دهد، سعی کنید هرگونه نشانه‌ای از پلاستیک را از بین ببرید

• به دنبال راهکارهای گیاهی و جعبه‌های مقوایی برای حمل و نقل باشید

• بسته‌بندی خود را مورد سنجش قرار دهید. مقدار کمی از گزینه‌های مختلف را استفاده کنید و واکنش مشتریان خود را ببینید.

در بخش بعدی راهنمای طراحی بسته‌بندی، پی خواهید برد که کدام ویژگی‌های طراحی بر کسب و کار شما اثر می‌گذارد و چه‌طور می‌توانید از بسته‌بندی به عنوان اهرم فروش و بازاریابی استفاده کنید.

طراحی بسته‌بندی و تاثیر آن بر کسب و کار

گذشته از نکات فنی، احتمالا کنجکاو هستید که «تمام این‌ها چه طور بر کسب و کارم اثر می‌گذارد؟» درست مانند طراحی محصول شما، طراحی بسته‌بندی در برداشت مشتریان از برند شما اثرگذار است. اما موضوع فراتر از این است.

سرمایه‌گذاری روی یک طرح خاص بسته‌بندی، از چند طریق برای شما سودمند است:

• بسته‌بندی به طور غیر مستقیم محصولتان را می‌فروشد و به جلب توجه مشتری شما کمک می‌کند

• بهینه کردن طراحی بسته‌بندی به کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند

• بسته‌بندی ابزاری خارق العاده برای جلب وفاداری مشتری و ایجاد پیوند میان شما و مصرف‌کنندگان است

۱. کالای خود را با هر آنچه در چنته دارید بفروشید

فروش محصول شما به عوامل گسترده ای بستگی دارد. برخی از این عوامل بدیهی به نظر می‌رسند؛ مثل مهارت‌های فروشندگان شما یا عملکرد محصولتان در میان رقبا. با این حال برخی عوامل می‌توانند شدیدا موثر باشند، حتی اگر به ذهن شما خطور نکند.
یک مثال معروف، تغییر طرح لوگوی برند «گپ» بود که باعث کاهش فروش شد.

در موضوع «گپ»، یک لوگوی جدید واکنش منفی از سوی مشتریان برانگیخت.
بسته‌بندی نیز می‌تواند در فروش شما اثرگذار باشد. طراحی جذاب بسته‌بندی، احساسات را برمی‌انگیزد و فورا نظر مشتری بالقوه را به خود جلب می‌کند.
همچنین تجربه باز کردن جعبه بسته‌بندی، در فروش بیشتر به شما کمک می‌کند. یک یادداشت تشکر اختصاصی اضافه کنید، یک چیز منحصر به فرد مثل بسته‌بندی معطر خلق کنید یا محصولتان را در یک کاغذ زرورق زیبا بپیچید.
مشتری خود را همان طوری غافلگیر کنید، که خودتان دوست دارید غافلگیر شوید.

۲. هزینه‌های خود را تحت کنترل نگه دارید

طراحی بسته‌بندی روی هزینه‌های ثابت شرکت شما اثر می‌گذارد.
ماجرا از این قرار است.
در یک دنیای ایده‌آل، بسته‌بندی شما چشمگیر خواهد بود و هزینه‌های تولید و حمل و نقل شما را به حداقل می‌رساند. اما انجام چنین کاری ساده نیست. به سادگی ممکن است روی طرحی سرمایه گذاری شود که هزینه‌های اضافی برایتان ایجاد کند یا ارزشش را به دلیل خسارت در حمل و نقل از دست بدهد.
پس وقتی نوبت به بسته‌بندی می‌رسد، باید زرنگ باشید. بعضی اوقات بهتر است با یک روش کم زرق و برق ‌تر شروع کنید. می‌توانید به موازات اینکه شرکت و محصول شما توسعه پیدا می‌کند، طراحی را هم رشد دهید. همچنین این یک روش هوشمندانه ست برای اینکه مشتریان را علاقه‌مند نگه دارید. آن‌ها بیشتر جلب شرکتی می‌شوند که مطابق با نیازهایشان تغییر کند.
همچنین کنترل هزینه‌هایتان بستگی به سفارشات شما دارد. در خصوص شرکت‌های کوچک، سفارش به میزان کمتر به آن‌ها کمک می‌کند تا هزینه‌های یکباره را کاهش دهند. ولی شرکت‌های بزرگتر اغلب تمایل دارند مقدار زیاد سفارش دهند تا بسته‌‌ها همیشه در دسترس آن‌ها موجود باشد.

۳. مشتریان خود را حفظ کنید و نگه دارید

آخرین نکته مهم این است که اگر بسته‌بندی شما قابلیت تغییر کاربری داشته باشد، مشتریان حتما به شما باز خواهند گشت.
بسیار خوب، اما تغییر کاربری به چه معنا ست؟
یک نمونه قدیمی تغییر کاربری، قوطی‌های آلومینیومی‌چای هستند. قوطی‌های چای که کیلومترها مسیر طی می‌کردند، اغلب به عنوان قوطی برای ادویه، قهوه یا انواع جدید چای کیسه‌‌ای استفاده می‌شدند. این ایده تغییر کاربری است و به بسته‌بندی، یک زندگی دوباره می‌بخشد.

تغییر کاربری راهی است برای اینکه مشتریانتان را ترغیب کنید که برند شما را کمی طولانی‌تر پیش خود نگه دارند. به همین دلیل است که شرکت‌های زیادی با طرح بسته‌بندی خود، مانند نمونه‌های هنری برخورد می‌کنند. اگر یک جعبه یا بطری، زیبا به نظر برسد، چرا آن را برای ذخیره و انبار کردن نگه نداریم؟
همچنین اگر بسته‌بندی شما مشکل خاصی را برای مشتری برطرف کند، وفاداری مشتری می‌تواند برانگیخته شود.
در حال حاضر، بسته‌بندی‌های قابل خوردن برای مواد غذایی مورد توجه بیشتری قرار گرفته‌اند که این مشخصا یک حرکت بازاریابی است. شرکت‌هایی که به قدر کافی جسور باشند که بسته‌بندی قابل خوردن را در مقیاس بزرگتر عرضه کنند، پیشتازان کاهش زباله خواهند بود؛ و مشتریانی که به محیط زیست اهمیت می‌دهند، دیوانه‌وار برایشان «هورا» خواهند کشید.

افکار پایانـــی

اگر اینجا هستید، فقط یک معنی دارد: مغز شما با این‌همه اطلاعات در حال انفجار است!
همان‌طور که می‌بینید، طراحی بسته‌بندی تصمیم بزرگی است و بخشی اساسی از محصول شما است و به طور عجیبی کسب کارتان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
بدیهی است که شغل شما فقط به بسته‌بندی بستگی ندارد. ده‌ها، یا شاید صدها عامل وجود دارند که بر عملکرد و رشد شما اثر می‌گذارند.
با این حال، بسته‌بندی محصول اگر طبق بهترین گرایشات و شیوه‌ها طراحی شده باشد، یک گام در جهت درست است.
استودیو کارنیک می‌تواند در خصوص نیازهای بسته‌بندی به شما کمک کند. از جعبه‌های هاردباکس، بسته‌‌های مقوایی و کیسه‌های تجزیه‌پذیر گرفته تا راهکارهای سفارشی. اینجا کلیک کنید تا راهکارهای مربوط به برند خود را پیدا کنید.